De Reengenoten
Geschied- en heemkundige kring van Meeuwen, Gruitrode
Neerglabbeek, Ellikom en Wijshagen
Sinds 1 januari 2019 deel van Oudsbergen

U bent hier

Twièklanke

Ùut wat vieraafgeit, hebt der kònnen opmake det ene korten einklank in 't Mièvers altied mèt 1 letter weert gesjrieve. Ene langen einklank weert in 't Mièvers altied mèt 2 lètters gesjriève, behalve in 'n uupe lèttergrièp es er kan verinkeld wère. Zuu kan de èè van rèèk (hooihark) in rèke (hooiharken) mèt 1 lètter gesjriève wère, mè de ao van staof (kachel) blieft ao in staove (kachels).
Enen twièklank is ene korten of lange klinker dèè ònner 't ùutsprèke tervan verannert. De klinker buu er mèt begint hèèt de volle klemtuun en geit iever in enen annere klinker.

I. TWIĖKLANKE - kort - stuuttunig

In 't Mièvers beginne de korte twièklanke mèt ene korte klinker dèè ièvergeit in ene lichte gesluute klinker i of u.

ie pie(pijn)
biete (bijten)
ùu dùu(duif)
dùuwe (duwen)
ei gemeint (gemeente)
zeige (zeggen)
ui rui(room)
huiwe ('houwen')
au kau(kou)
blauwe (blauwe)
   

 

 

II. TWIÈKLANKE - kort - sleiptuunig
îe pie(pijp)
wiever (wijven)
ûu bùu(buik)
krùupe (kruipen)
êi bei(been)
kleijer (klederen)
ûi gui(goud)
sjuiwer (schouder)
âu zau(zout)
hauwe (houden)
   
       

 

 

III. TWIÈKLANKE - lank - stuuttuunig

Van' e lang twièklanke zeen er in 't Mièvers klanksistèèm twiè suurte: uupenende en slùutende. Die beginnen allemaol mèt ene lange klinker.
Bie de uupenende volgt in 'n gesluute lèttergrièp vier t, s, n, of es ni drek eet volgt op dèè lange klinker ene lichte naoslaag van 'n doffe e. In sòmmige dialekte buu die doffe e mier duurklinkt, volgt in' e spelling op dèè lange klinker een ë. Det doon ich in' e Mièver spelling ni. bv. pièt (poten), ziè (zee), bruud (brood), zuu (zo). Bie de slùutende geit de lange klinker ièver in i. Det twiède element weert in' e Mièver spelling es j gesjriève.

Uupenend

ièᵊ t(teen)
twiè (twee)
uuᵊ duu(dood)
uuts (ooit)
       

Slùutend

ièj br(broden)
kièjtsje (gaatje)
genièj(genodigd)
uuj

huuj (hooi)
pluuj(plooit)
geknuuj(geknoeid)

eej heej (hoeden)
hèèjdsje (hoedje)
gebreej(gebroed)
ooj gooj (goede)
blooj(bloed)
gespooj(gespoed)
èèj snèèj (snee=snede)
drèèjdsje (draadje)
gebèèj(gebeden)
aoj baoj (veldbode)
raojde (raadde)
gezaoj(gezaaid)
aèj kraèj (kraai)
draèj(draait)
gezaèj(gezaaid)
aaj laaj (la=lade)
begaajde (begaadde)
gespaaj(gespaad)

 

 

IV. TWIÈKLANKE - lank - sleiptuunig

Uupenend

îêᵊ gez(gezien)
m (in: ni miè)
ûûᵊ guu(gaan)
zuu (in verwondering: mè zuu!)

Slùutend

îêj kièjtsje (kootje=gaatje)
nièjtsjes (nootjes)
ûûj luujtsjes (lotjes)
âêj

bezaèj (besef, verstand)
draèj (draai=bocht)
draèjke (draaitje)
blaèjdsje (bladje)

   

Opmerkingen

  1. Zuu wie der zeet, zeen de lang slùutende twieklanken vier de gruutste paart stuuttuunig.
     
  2. In wèèrd mèt ene lange klinker gevolgd duur j + klinker zuu wie in maèje (maaien) of bloje (bloeden) steit geinen twièklank. De j hiert bie de twiède lèttergrièp: maè-je, blo-je.